Kamervragen over economische activiteiten staatsdeelnemingen, waaronder HC

In een artikel voor economievakblad ESB pleit Gijs van Verschuer voor een betere (boekhoudkundige) scheiding tussen publieke taken en commerciële activiteiten voor staatsdeelnemingen, waaronder Holland Casino. De economische activiteiten kunnen mogelijk marktverstorend werken. GroenLinks-PvdA-kamerlid Tom van der Lee heeft Kamervragen gesteld aan Minister van Financiën Eelco Heinen over de staatsdeelnemingen.

Van Verschuer

Gijs van Verschuer, de schrijver van het artikel op ESB.nu, is de Corporate Governance Officer voor FMO Dutch Entrepreneurial development bank. FMO werd opgericht in 1970 en is een 51% om 49% publiek-privaat-partnership. 

Voor zijn functie als CGO, was Van Verschuer onder andere senior beleidsadviseur staatsdeelnemingen bij het Ministerie van Financiën. Hij studeerde rechten aan de Universiteit Utrecht.

ESB

Economievakblad ESB wordt al uitgegeven sinds 1916. Artikelen in het vakblad worden geschreven door externe auteurs zoals academische economen en beleidsmakers. Bijdragen aan ESB leiden vaker tot Kamervragen. ESB wordt uitgegeven door de Stichting ESB en huist bij de FD Mediagroep van onder andere Het Financieele Dagblad en BNR.

In het artikel “Beleid staatsdeelnemingen kan beter wat betreft markt­verstoring en klimaatrisico’s” schrijft Gijs van Verschuer over staatsdeelnemingen en de uiteenlopende activiteiten die zij ondernemen. Volgens Van Verschuer wordt niet altijd even nauwkeurig aandacht besteed in de boekhouding en jaarverslagen over de verdeling van die activiteiten. En dat kan marktverstorend werken volgens Van Verschuer in zijn eerste artikel voor ESB.

Van Verschuer gebruikt naast de NS ook Holland Casino veelvuldig als voorbeeld om zijn punt te illustreren. Hij benoemt bijvoorbeeld dat Holland Casino publieke taken heeft als het tegengaan van kansspelverslaving en aan gokken gerelateerde fraude en criminaliteit, maar ook economische activiteiten zoals het exploiteren van restaurants en het organiseren van evenementen. En die twee verschillende activiteiten, worden niet los van elkaar geadministreerd door Holland Casino en (daardoor) niet getoetst door de staat, aldus Van Verschuer:

“De staat toetst bij die deelneming evenmin sec of de nieuwe bedrijfsstrategie potentiële marktverstoringen bevat, terwijl er wel redenen zijn om dit beter te onderzoeken. In de laatste vastgestelde strategie van Holland Casino (2024) wordt bijvoorbeeld meer op de propositie als restauranthouder ingezet. Of deze uitbreiding mogelijk nadelig is voor de markt, namelijk de horeca en uitgaansgelegenheden in de buurt, zijn in dit besluit niet meegenomen. ”Gijs van Verschuer, ESB.nu

Naast de eerder genoemde NS en Holland Casino, wordt ook TenneT door Van Verschuer als voorbeeld gebruikt. De andere gok-staatsdeelneming, Nederlandse Loterij, komt slechts een enkele keer in een opsomming van staatsdeelnemingen voor in het artikel op ESB.nu.

Kamervragen over staatsdeelnemingen

Het artikel heeft GroenLinks-PvdA-kamerlid Tom van der Lee ertoe bewogen kamervragen te stellen aan Minister van Financiën Eelco Heinen over de staatsdeelnemingen. Van der Lee wil weten waarom de verschillende kosten nu nog niet verplicht apart gerapporteerd worden en wat Heinen gaat doen om dat in de toekomst wel te implementeren.

Van der Lee lijkt in zijn vragen vooral te concentreren op het apart rapporteren van de verschillende activiteiten. Voor de mogelijke marktverstorende werking van commerciële activiteiten door staatsdeelnemingen, heeft hij in zijn Kamervragen geen aandacht.

 2025Z04336

Vragen van het lid Van der Lee (GroenLinks-PvdA) aan de Minister vanFinanciën over het bericht «Beleid staatsdeelnemingen kan beter wat betreft markt-verstoring en klimaatrisico’s» (ingezonden 11 maart 2025).

1. Heeft u kennis genomen van het artikel «Beleid staatsdeelnemingen kan beter wat betreft markt-verstoring en klimaatrisico’s»?¹
2. Bent u op de hoogte van het feit dat bij staatsdeelnemingen zoals de NS en Holland Casino geen duidelijke boekhoudkundige scheiding bestaat tussen publieke taken en commerciële activiteiten?
3. Waarom worden de kosten gerelateerd aan commerciële en publieke activiteiten nu nog niet verplicht apart gerapporteerd?
4. Welke stappen bent u voornemens te nemen om een dergelijke scheiding te implementeren bij deze en andere staatsdeelnemingen om transparantie te kunnen waarborgen?
5. Bent u van mening dat er momenteel voldoende inzicht is in de klimaat risico’s en de daarmee samenhangende kosten binnen de gehele portefeuille van staatsdeelnemingen?
6. Welke stappen zou u kunnen ondernemen om beter te anticiperen op hoge kosten van staatsdeelnemingen als gevolg van de ontwikkelingen die samenhangen met het klimaat, zoals de recente lening die verstrekt is aan Tennet voor het uitbreiden van het elektriciteitsnet?²
7. Overweegt u het uitvoeren en publiceren van periodieke klimaatrisicoanalyses, bijvoorbeeld in het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen, om zo beter te kunnen anticiperen op investeringsbehoeften en klimaatdoelen?
8. Op welke manier kan het Noorse of het Zweedse beleid als voorbeeld dienen om de rapportages ook in Nederland te verbeteren en bij te laten dragen aan het beter beheersen van klimaatrisico’s?
9. Hoe beoordeelt u de recente aanscherpingen in de OESO-richtlijnen met betrekking tot het tegengaan van klimaatrisico’s door staatsdeelnemingen?
10. Welke concrete maatregelen bent u van plan te nemen om deze richtlijnen te integreren in het Nederlandse beleid voor staatsdeelnemingen?

^{_{1 Beleid staatsdeelnemingen kan beter wat betreft markt-verstoring en klimaatrisico’s; ESB 04 maart 2025; https://esb.nu
2 Extra miljarden naar hoogspanningsnet, kosten voor huishoudens stijgen fors; Volkskrant 17 september 2024; https://www.volkskrant.nl}}

BRON:CASINONIEUWS.NL