De Europese Commissie heeft donderdag een formele inbreukprocedure tegen Malta aangekondigd vanwege de omstreden Gaming Amendment Act, beter bekend als Bill 55. Volgens de Commissie overtreedt Malta met deze wetgeving de Europese Verordening betreffende bevoegdheid en erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken. Advocaat Benzi Loonstein is blij met de gestarte procedure.
In de officiële aankondiging stelt de Commissie dat Malta zijn rechtbanken verplicht om systematisch de erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken uit andere EU-lidstaten te weigeren, wanneer deze zijn uitgesproken tegen in Malta gelicentieerde online casino’s. De Commissie concludeert dat deze praktijk neerkomt op een ongeoorloofde uitzondering op grond van nationale openbare orde.
Daarnaast beschuldigt de Commissie Malta ervan dat het buitenlandse eisers ontmoedigt om civiele claims tegen deze bedrijven aanhangig te maken bij Maltese rechtbanken, ondanks dat de EU-verordening voorschrijft dat dit bij het gerecht van de woon- of standplaats van de verweerder moet gebeuren, in dit geval dus Malta.
Europese Commissie: Bill 55 schendt kernbeginselen EU-recht
Volgens de Commissie ondermijnt Malta met deze wet de wederzijdse erkenning van rechterlijke uitspraken, een van de pijlers van het Europese justitiële samenwerkingsstelsel. De Gaming Amendment Act schendt volgens Brussel expliciet:
- het verbod op herbeoordeling van de inhoud van buitenlandse vonnissen (artikel 52);
- de beperkte toepassing van het openbare-orde-exceptie (artikel 45);
- en de bevoegdheidsregels van Brussel I-bis (artikelen 4 e.v.).
De Commissie benadrukt dat dergelijke wetgeving het vertrouwen tussen nationale rechtssystemen ondermijnt en tot rechtsongelijkheid leidt binnen de interne markt.
Reactie Loonstein
De in 2023 ingediende en in 2024 goedgekeurde Bill 55 bepaalt dat Maltese rechters geen gevolg mogen geven aan uitspraken van buitenlandse rechters tegen aanbieders van kansspelen die handelen volgens Maltese regelgeving. Malta stelde destijds dat het met de wet de integriteit van zijn gereguleerde gokmarkt wilde beschermen tegen claims uit andere landen waar online gokken anders wordt geïnterpreteerd.
Volgens advocaat István Cocron, die in Duitsland diverse spelers vertegenwoordigt in procedures tegen Maltese aanbieders, is de stap van de Commissie “van historische betekenis”. In een reactie op LinkedIn schrijft hij dat “het de eerste keer is dat de Europese Commissie expliciet erkent dat Malta Europese regels met betrekking tot grensoverschrijdende rechtspraak schendt.”
Cocron noemt het besluit “een keerpunt” in de juridische behandeling van geschillen tussen spelers en aanbieders die onder Maltese vlag opereren. Zijn Nederlandse ambtsgenoot Benzi Loonstein sluit zich bij Cocron aan. Tegenover CasinoNieuws.nl zegt hij het volgende:
“Wij verwelkomen het besluit van de Europese Commissie om een inbreukprocedure te starten tegen Malta. Dit was, gezien de evidente schending van EU-recht, door deskundigen al lange tijd voorzien – maar het is goed dat de Commissie nu ook daadwerkelijk handelt.
“Voor Nederlandse consumenten die hun verloren geld terugvorderen van Maltese kansspelaanbieders is dit een belangrijke stap vooruit. De Commissie bevestigt: Malta mag niet langer systematisch buitenlandse vonnissen negeren en mag zijn rechtbanken niet instrueren om EU-vonnissen tegen gokbedrijven te blokkeren.
“De boodschap is helder: binnen de Europese Unie geldt wederzijdse erkenning van rechterlijke uitspraken. Wie profiteert van het EU-lidmaatschap – zoals Malta met zijn goklicenties – moet ook de spelregels naleven. Dit besluit maakt de weg vrij voor eerlijke handhaving en vergroot de kans dat behaalde juridische successen ook daadwerkelijk tot uitbetaling leiden.”Benzi Loonstein
Loonstein riep begin 2023 de Nederlandse politiek al op in actie te komen tegen Bill 55. Bijzonder hoogleraar Krzeminski verwachte dat de Maltese gokwet geen stand zag houden, maar toch werd die in 2024 dus goedgekeurd op het eiland.
Ook al in 2023 stelde de Europese Commissie een onderzoek in naar de omstreden gokwet. Dat leidde niet direct tot actie waarna Loonstein en collega’s de politiek nogmaals opriepen binnen Europees verband Bill 55 op de agenda te zetten. In maart 2024 beloofde toenmalig minister Weerwind Malta aan te spreken op de gokwet.
Malta moet binnen twee maanden reageren
Met het sturen van een brief van formele aanmaning krijgt Malta twee maanden de tijd om met een bevredigend antwoord te komen. Doet het dat niet, dan kan de Commissie een met redenen omkleed advies uitbrengen. Als ook daarop geen afdoende reactie volgt, kan de zaak worden voorgelegd aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.
De uitkomst van deze procedure kan verstrekkende gevolgen hebben. Als het Hof Malta in gebreke stelt, betekent dat dat uitspraken van rechters uit andere EU-landen alsnog ten uitvoer kunnen worden gelegd in Malta, inclusief schadeclaims tegen aanbieders van online kansspelen.
De inzet is aanzienlijk: in meerdere EU-landen, waaronder Nederland, Duitsland, en Oostenrijk, lopen rechtszaken waarin spelers hun verloren goktegoeden terugvorderen van online casino’s met een Maltese vergunning. De kern van die claims is dat de overeenkomst tussen speler en aanbieder nietig zou zijn, omdat het kansspelaanbod destijds in strijd was met nationale wetgeving. In Nederland speelt dat met name voor de periode vóór de legalisering van online kansspelen op 1 oktober 2021. Bill 55 werd juist ingevoerd om te voorkomen dat deze buitenlandse rechterlijke uitspraken in Malta afdwingbaar zijn, een strategie die nu door de Europese Commissie wordt aangevochten.
Reactie MGA
De Malta Gaming Authority (MGA) heeft op 18 juni gereageerd op het besluit van de Europese Commissie. In haar verklaring benadrukt de toezichthouder dat Bill 55 geen algemeen verbod oplegt “voor de tenuitvoerlegging van Europese vonnissen” tegen Maltese goksites, of direct beschermt tegen gerechtelijke stappen in andere EU-rechtbanken.
Ook stelt de MGA dat de gokwet “geen nieuwe of afzonderlijke gronden invoert voor het weigeren van de erkenning of tenuitvoerlegging van beslissingen die verder gaan dan die welke reeds zijn vastgelegd in Verordening (EU) nr. 1215/2012.” De toezichthouder geeft aan de dialoog met de Europese Commissie constructief te willen voortzetten.
Tot slot benadrukt de Maltese toezichthouder dat het zich al meer dan twintig jaar verzet tegen nationale regels in andere EU-landen die de toegang van Maltese kansspelaanbieders tot die markten onterecht beperken. Volgens de MGA vormen juist zulke beperkingen een belemmering voor het vrije dienstenverkeer binnen de EU en zijn ze in strijd met de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie.
Dat laatste lijkt een vrije interpretatie want al meerdere keren heeft de hoogste Europese rechter geoordeeld dat het idstaten vrij staat eigen beleid te voeren op het gebied van kansspelen en specifiek online gokken.
BRON:CASINONIEUWS.NL