De Grote Vraag: kan de defensie van Feyenoord weer titelwaardig worden?

• door Sam Planting

7 jan 2025, 07:22DelenLeukOpen Extended Reactions9

In aanloop naar de hervatting van de Eredivisie maakt ESPN een ronde langs de gehele Top 6. Wat is per club De Grote Vraag? Vandaag: Feyenoord.

Het is even slikken, als we de defensieve cijfers van het Feyenoord van 2024/25 vergelijken met het laatste jaar onder Arne Slot. Exact halverwege het seizoen hebben de Rotterdammers 21 goals geïncasseerd. Harder gesteld: in de eerste 17 Eredivisieduels onder Brian Priske heeft Feyenoord al even vaak moeten vissen als in de laatste 29 competitieduels onder Slot. Waar Feyenoord vorig seizoen zelfs minder Expected Goals tegen toeliet dan een PSV op recordkoers, is de defensie van het bescheiden Willem II in 2024/25 minder vaak gepasseerd dan die van Priske.

Wil Feyenoord zich alsnog in de titelrace melden, dan zal het dus vooral op defensief vlak beter moeten. Als we al het doelgevaar onder de loep nemen dat de ploeg van Priske dit seizoen heeft toegestaan, lijken de verdedigende problemen in vier hoofdzaken op te delen.

I. Stabiliteit onder de lat

Waar het in de eerste weken van Priske als nieuwe Feyenoord-trainer continu ging over zijn beoogde systeemwissel, blijkt het verkiezen van Timon Wellenreuther boven Justin Bijlow als eerste doelman meer punten te hebben gespeeld dan een keuze tussen 3-4-3 of 4-3-3. Want of het nu in de strijd om de Johan Cruijff Schaal was, een gelijkopgaand Champions League-duel met Red Bull Salzburg of De Klassieker in eigen huis, te vaak ging Wellenreuther juist in de belangrijkste duels van 2024/25 opzichtig in de fout.

De onderliggende data verzachten het seizoen van Wellenreuther nog enigszins. Ondanks aanwijsbare fouten incasseerde hij minder treffers (16) dan je op basis van het kansentotaal aan Expected Goals op schoten tussen zijn palen (16,9) zou mogen verwachten. In de wedstrijden waarin zijn ingrepen minder onder een vergrootglas lagen, presteerde de Duitser dus bovengemiddeld.

Toch zal dit na een reeks prominente fouten niet genoeg zijn. Al voor de winterstop is Priske op zijn eerdere beslissing teruggekomen. Bijlow is weer nummer één, en moet onder de lat voor een hogere ondergrens gaan zorgen.

II. Continuïteit op defensieve flanken

Op de backposities is het glas (minstens) halfvol in Rotterdam. Waar nieuwkomer Jordan Lotomba defensief niet altijd even betrouwbaar is gebleken en Bart Nieuwkoop een soms wat eenzijdige bijdrage levert, kan men zich op rechts in de handen knijpen met de uitstekende ontwikkeling van Givairo Read. Op de linkerflank zal Quilindschy Hartman gaandeweg 2025 weer zijn rentree gaan maken, en presteerde huurling Hugo Bueno voor de winterstop vaak naar behoren.

Continuïteit is de volgende stap voor de defensieve flanken van Feyenoord. In de eerste seizoenshelft gebruikte Priske tien (!) verschillende samenstellingen aan startende backs. Dat is al ietwat te veel van het goede. Maar kort na de winterstop zal Priske wederom creatief moeten zijn op rechtsachter, in de laatste twee duels in de CL-hoofdfase. Read is namelijk niet ingeschreven voor deze fase van het toernooi, terwijl Lotomba en Nieuwkoop momenteel geblesseerd ontbreken.

III. Vertraagde troonopvolging

In de laatste maanden van vorig seizoen leek De Grote Doorbraak van Thomas Beelen een voldongen feit. Vanaf februari 2024 stond de jonge verdediger steevast in de basiself van Slot, waar hij vooral in de twee Europa League-duels met AS Roma grote indruk maakte bij het beteugelen van veterane topspits Romelu Lukaku.

Maar zoals vaker het geval is bij jonge centrumverdedigers – een van de tactisch lastigste rollen in het profvoetbal – gaat de ontwikkeling van Beelen niet in één exponentieel rechte lijn omhoog. Sterker, zijn eerste halfjaar onder Priske verloopt met horten en stoten. Door die wisselvalligheid verkiest de Deense trainer in de meest recente topduels telkens Gernot Trauner boven zijn jongere optie als rechtercentrale.

Met zijn duelkracht, kopkracht, ervaren positionering, communicatie en betrouwbare inspeelpass zijn er heel wat argumenten aan te voeren waarom een terugkeer naar Trauner als centrale partner van Dávid Hancko een prima idee is. Maar het blijft wel duidelijk zichtbaar dat de Oostenrijker dit jaar nog kwetsbaarder dan voorheen oogt, als hij met grote ruimtes in zijn rug beslissingen moet maken. In het uitduel met PSV ging dit meermaals mis.

IV. Pressing als spelmaker

Hét belangrijkste tactische bestandsdeel van het succes van Priske bij Sparta Praag – waarmee hij op de radar van Feyenoord kwam – was een bijzonder effectieve pressing. De ploeg van Priske zette als één geolied geheel hoog druk op elke opponent, om vervolgens na balveroveringen op de vijandelijke helft via temporijke tegenstoten toe te slaan.

Op dat vlak lijkt Feyenoord in de komende maanden een grote stap vooruit te kunnen maken. Niet alleen leiden de Rotterdammers de Eredivisie nu al in balveroveringen in de voorste 30 meter van het veld (86 keer – PSV deed dat 85 keer en FC Twente 79 keer), ook heeft Priske na de winterstop nu eindelijk op elk van zijn voorste drie posities een duidelijke eerste keuze tot zijn beschikking. Anis Hadj-Mousa heeft de strijd op rechts gewonnen, Santiago Gimenez is terug als vaste spits en Igor Paixão hoopt een sterke eerste seizoenshelft een vervolg te geven. Hoe vaker dit trio samenspeelt, hoe effectiever hun hoge druk zal zijn.