Staatssecretaris Struycken kan geen uitspraken doen over de handelswijze van Unibet die eerder door advocaat Benzi Loonstein werd omgeschreven als ‘sabotage’. Struycken verwijst naar de rechter, de Kansspelautoriteit, en de Autoriteit Persoonsgegevens om te oordelen over de casus. Wel laat de staatssecretaris weten het onacceptabel te vinden dat er voor 1 oktober 2021 online kansspelen werden aangeboden zonder vergunning.
Staatssecretaris Teun Struycken heeft de Kamervragen die eerder zijn gesteld over de ‘sabotage door Unibet’ beantwoord. Niet alleen de Kamervragen van Michiel van Nispen en Mirjam Bikkerwerden beantwoord, want ook de Kamervragen van Derk Boswijk werden donderdagmiddag voorzien van een antwoord.
Zorgplicht geldt alleen over periode na 1 oktober 2021
De Kamerleden stelden in de Kamervragen onder andere dat Unibet niet meer voldeed aan haar AVG-verplichtingen. Struycken nuanceerde dit in zijn antwoord, omdat de staatssecretaris niet kan zeggen of Unibet AVG-plicht heeft over de periode voor de Wet Koa. De enige die hierover kan beslissen is de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), zo antwoordt Struycken. Spelers die geen transactieoverzicht krijgen van Unibet kunnen dan ook een klacht indienen bij de AP.
Ook verwijzingen naar de zorgplicht voor online casino’s krijgen een vergelijkbaar antwoord. De wettelijke zorgplicht die op dit moment geldt voor Unibet, geldt enkel over de periode dat zij een vergunning hebben. Deze zorgplicht geldt immers voor vergunninghouders en voor 1 oktober 2021 waren er nog geen vergunningen in Nederland.
Struycken laat wel weten het onacceptabel te vinden dat er online kansspelen zijn aangeboden zonder dat hiervoor een vergunning vergeven was. Verdere uitspraken kan hij naar eigen zeggen niet doen over de zaak tussen Unibet en de spelers, omdat het gaat om een civielrechtelijke kwestie.
Hij laat het daarom over aan de rechter, maar wijst er ook op dat juist dit een reden was waarom online gokken is gelegaliseerd in Nederland: om spelers te beschermen:
“De weging in hoeverre er sprake is van een nietige overeenkomst, is aan de rechter. Het aanbieden van kansspelen zonder vergunning is verboden. Ik vind het onacceptabel dat partijen zonder vergunning kansspelen aanboden en daarvoor overeenkomsten aangingen met spelers. Dit was een reden voor legalisering van online kansspelen, zodat waarborgen konden worden geboden voor consumentenbescherming.”Teun Struycken, Staatssecretaris Rechtsbescherming
Struycken: Kansspelautoriteit oordeelt over intrekken vergunningen
Tot slot gaat Struycken in op de oproep om te onderzoeken of de vergunning van Unibet geschorst of ingetrokken kan worden. Ook in dit antwoord verwijst hij naar de verantwoordelijke partij, in dit geval de Kansspelautoriteit. Volgens de staatssecretaris is het niet aan hem om te oordelen over de vergunning van Unibet.
De vergunningverlening aan Unibet is conform de gestelde regels verlopen, zo legt Struycken uit. Het gokbedrijf heeft zich gehouden aan de cooling down-periode en de Kansspelautoriteit heeft de integriteit van het bedrijf beoordeeld bij de beoordeling van de vergunningsaanvraag. Er waren destijds geen ‘signalen van zodanige ernst’ bekend dat deze de vergunningverlening zouden beïnvloeden, zo schrijft Struycken.
“Voor het meenemen van antecedenten in de betrouwbaarheidsbeoordeling dient er voor de Ksa voldoende aanleiding te zijn. Noch de rechter, noch de privacy-toezichthouder, namelijk de AP, heeft zich over deze casus uitgelaten. Daarmee is het vooralsnog niet in te schatten of dit kwalificeert als een antecedent.”Teun Struycken
De staatssecretaris sluit zijn antwoorden af door te laten weten dat hij de Kansspelautoriteit en de Autoriteit Persoonsgegevens heeft geïnformeerd over de casus. Deze toezichthouders moeten vervolgens bepalen of zij actie ondernemen in deze casus.
Antwoord op Kamervragen Bikker en Van Nispen over Unibet
Vraag 1: Bent u bekend met het nieuws dat Unibet bewust rechtszaken dwarsboomt tegen Nederlandse gedupeerden?1
Antwoord op vraag 1: Ik ben bekend met het artikel “Unibet geeft gokkers die via de rechter geld terugeisen geen inzage meer in transacties: ’Dit is sabotage’”.
Vraag 2: Wat vindt u ervan dat Unibet tussen 2004 en 2021 zonder vergunning een miljardenwinst heeft geboekt onder andere met verdiensten in de Nederlandse markt?
Antwoord op vraag 2: Dat partijen zonder vergunning kansspelen konden aanbieden zonder waarborgen voor de bescherming van spelers was onwenselijk. Dit was dan ook een belangrijke reden voor legalisering.2 Door de regulering van de online kansspelmarkt zijn er nu wettelijke normen waar vergunninghouders zich aan dienen te houden. Ook kan daardoor de Kansspelautoriteit (Ksa) ingrijpen wanneer de wet wordt overtreden. Daarnaast blijft uiteraard belangrijk om illegaal aanbod tegen te blijven gaan, zoals ik ook aan uw Kamer heb aangegeven in mijn brief van 14 februari jl. over mijn visie op kansspelen en de beleidsreactie op de evaluatie van de Wet kansspelen op afstand (Wet koa).3
Vraag 3: Wat vindt u ervan dat Unibet sinds 17 april 2024 niet meer voldoet aan de AVG-verplichtingen en geen transactieoverzicht meer levert aan gedupeerden waardoor gedupeerden geen geld meer kunnen verhalen bij Unibet voor de illegaal geleverde diensten?
Vraag 4: Klopt het volgens u dat Unibet ook verplicht is deze gegevens te verlenen en dat de excuses die zij hebben verzonden deze zaken niet te leveren geen hout snijden?
Antwoord op vragen 3 en 4: Als wettelijke verplichtingen, zoals die uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), niet worden nageleefd, dan keur ik dat vanzelfsprekend af. Een transactieoverzicht bij een aanbieder van kansspelen geeft de financiële transacties weer (stortingen en uitkering van geld) van een speler over een bepaalde periode. De aanbieder, verwerker van persoonsgegevens, is in sommige situaties verplicht deze gegevens te bewaren en soms juist verplicht deze te vernietigen. Of de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in het betreffende geval verplicht tot inzage, staat niet ter beoordeling van mij. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) houdt als onafhankelijk toezichthouder toezicht op onder andere de naleving van de AVG. Wanneer een vergunninghouder geen medewerking verleent ofschoon hij daartoe wel is gehouden, kan het raadzaam zijn hierover een klacht in te dienen bij de AP. Het is aan de toezichthouder om vast te stellen of een partij zich niet aan de AVG houdt. Daarnaast is het uitgangspunt dat de Staat niet treedt in geschillen over rechtsverhoudingen tussen een (illegale) aanbieder van kansspelen en de speler. De beoordeling van een geschil over de civiele rechtsverhouding van de partijen is voorbehouden aan de rechter. En de Wet op de kansspelen (Wok) voorziet er niet in dat vergunninghouders verplicht zijn om gegevens aan te leveren over een periode waarin zij nog geen vergunning hadden.
Het is echter niet aan mij om te oordelen of de betreffende kansspelaanbieder verplicht is deze gegevens te verlenen in het kader van de AVG of vanwege contractuele verhouding. Dit ligt bij de AP en zo nodig bij de rechter.
Vraag 5: Vindt u het ook wrang dat Unibet deze handelswijze heeft terwijl het juist nu wel een legale vergunninghouder is in de Nederlandse online gokmarkt?
Antwoord op vraag 5: Iedere aanbieder van online kansspelen dient zich te houden aan de geldende wet- en regelgeving. Zoals ik ook heb aangegeven in mijn antwoord op vraag 3 en 4, keur ik het af als wettelijke verplichtingen niet worden nageleefd.
Een aanvrager van een vergunning is doorgelicht aan de hand van alle geldende criteria en vergunningseisen conform wet- en regelgeving. Zonder in de beoordeling van deze casus te treden, geldt dat bij de totstandkoming van de Wet koa is besloten dat zonder enige clementie voor aanbieders die in het verleden de wet hebben overtreden, een veilig gecontroleerd en attractief aanbod niet tot stand zou komen. Om hier duidelijke grenzen aan te stellen, heeft de Ksa mede naar aanleiding van de motie Postema beleidsregels geïntroduceerd.4 Een vergunningsaanvrager diende op grond van die beleidsregels twee jaar en negen maanden voorafgaand aan de datum dat hij een aanvraag indiende zich te hebben onthouden van online kansspelaanbod gericht op Nederland.5 Het niet voldoen aan deze criteria, zou in dat geval ertoe leiden dat de Ksa de betreffende vergunning niet zou verlenen.
Vraag 6: Bent u bereid te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om de huidige vergunning van Unibet nu te schorsen of in te trekken vanwege het niet meewerken aan het oplossen en compenseren van de illegale praktijken uit het verleden in lijn met art. 4b lid 1 van de wet op de kansspelen?
Antwoord op vraag 6: Het is niet aan mij om te besluiten over te gaan op het schorsen of intrekken van een vergunning. De Ksa is een onafhankelijk toezichthouder en een zelfstandig bestuursorgaan. De Ksa heeft de aanvragers van een vergunning doorgelicht aan de hand van alle geldende criteria en vergunningseisen conform wet- en regelgeving. Daarbij gaat het ook om het betrouwbaarheidsvereiste vervat in artikel 4b, eerste lid, en – specifiek voor kansspelen op afstand – artikel 31i van de Wet op de kansspelen (Wok) alsmede de daarop berustende betrouwbaarheidsbepalingen. Dat omvat een betrouwbaarheidsbeoordeling op grond van artikel 3.4 Besluit kansspelen op afstand, waarbij de Ksa bepaalde antecedenten in de beoordeling kan meenemen. De Ksa beoordeelde of een aanvraag hieraan geheel voldeed. Indien dit het geval was, heeft de Ksa de gevraagde vergunning verstrekt. Voor het meenemen van antecedenten in de betrouwbaarheidsbeoordeling dient er voor de Ksa voldoende aanleiding te zijn. Noch de rechter, noch de privacy-toezichthouder, namelijk de AP, heeft zich over deze casus uitgelaten. Daarmee is het vooralsnog niet in te schatten of dit kwalificeert als een antecedent.
Vraag 7: Bent u bereid onderzoek te laten verrichten naar de naleving van de AVG door Unibet en de gevolgen hiervan voor Gedupeerden?
Antwoord op vraag 7: Het is niet aan mij, maar aan de AP om onderzoek te doen naar de naleving van de AVG. De AP bepaalt als onafhankelijke toezichthouder zelf naar welke situaties zij een onderzoek instelt. Ik heb de Ksa en AP gewezen op de betreffende casus.
Vraag 8: Bent u tevens bereid met de Kansspelautoriteit (Ksa) in gesprek te gaan om te kijken op welke manier er kan worden gehandhaafd tegen Unibet zolang zij de AVG overtreden?
Antwoord op vraag 8: De Ksa is de toezichthouder met betrekking tot de naleving van de Wok. Zij houdt geen toezicht op de naleving van de AVG. Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag zes is het nog niet in te schatten of het handelen van Unibet kwalificeert als antecedent en door de Ksa kan worden meegenomen in de betrouwbaarheidsbeoordeling van Unibet. Het is aan de AP om te bepalen in hoeverre er sprake is van een overtreding van de AVG en op welke wijze daartegen wordt opgetreden. De toezichthouders bepalen zelf wanneer zij tot onderzoek overgaan.
1 www.telegraaf.nl/nieuws/554465173/unibet-geeft-gokkers-die-via-de-rechter-geld-terugeisen-geen-inzage-meer-in-transacties-dit-is-sabotage
2 Kamerstukken II 2013/14, memorie van toelichting, 33996 nr. 3.
3 Kamerstukken II 2024/25, 24 557, nr. 245.
4 Kamerstukken I 2018/19, 33 996, nr. L en Artikel 3.8 in beleidsregels vergunningverlening kansspelen op afstand van Kansspelautoriteit, zie Staatscourant 2021, nr. 13407.
5 Daarnaast mocht de aanvrager mocht in die strikt omlijnde afkoelingsperiode geen webpagina met Nederlandse extensie (.nl) hebben gehad, geen reclame hebben gemaakt gericht op Nederland, geen webpagina’s in het Nederlands hebben gehad of webpagina’s zich op Nederland richten en geen betaalmiddelen gebruiken die uitsluitend of grotendeels door Nederlanders worden gebruikt.
Antwoord op Kamervragen Boswijk over Unibet
Vraag 1: Bent u bekend met het bericht ‘Unibet geeft gokkers die via de rechter geld terugeisen geen inzage meer in transacties: ‘Dit is sabotage’’?1
Antwoord op vraag 1: Ja.
Vraag 2: Wat vindt u ervan dat gedupeerde gokkers geen toegang meer hebben tot het transactieoverzicht in hun Unibet-account, met name in het licht van de Algemene verordening gegevensbescherming?
Antwoord op vraag 2: Ik verwacht van vergunninghouders dat zij medewerking verlenen en transparantie betrachten wanneer spelers verzoeken om inzage van hun (persoons)gegevens. Ook wanneer dit een contractuele verhouding in het verleden betreft. Waartoe de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in casu toe verplicht, staat evenwel niet ter beoordeling van mij. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) houdt als onafhankelijk toezichthouder toezicht op onder andere de naleving van de AVG. Wanneer een vergunninghouder geen medewerking verleent ofschoon hij daartoe wel is gehouden, is het mogelijk hierover een klacht in te dienen bij de AP. Het is aan de toezichthouder om vast te stellen of een partij zich niet aan de AVG houdt.
Vraag 3: Vindt u het passend dat het betreffende gokbedrijf, gevestigd op Malta, een legale vergunning heeft om kansspelen aan te bieden, terwijl veel gedupeerden nog wachten op de terugvordering van hun verloren geld na het illegale aanbod van dit bedrijf van voor 1 oktober 2021?
Antwoord op vraag 3: Een belangrijke doelstelling van legalisering van online kansspelen was een veilig, gecontroleerd aanbod van online kansspelen te creëren. Destijds is besloten dat zonder enige clementie voor aanbieders die in het verleden de wet hebben overtreden, een veilig gecontroleerd en attractief aanbod niet tot stand zou komen. Om hier duidelijke grenzen aan te stellen, heeft de Kansspelautoriteit (Ksa) mede naar aanleiding van de motie Postema beleidsregels geïntroduceerd.2 Een vergunningsaanvrager diende op grond van die beleidsregels twee jaar en negen maanden voorafgaand aan de datum dat hij een aanvraag indiende zich te hebben onthouden van online kansspelaanbod gericht op Nederland. De aanvrager mocht in die strikt omlijnde afkoelingsperiode geen webpagina met Nederlandse extensie (.nl) hebben gehad, geen reclame hebben gemaakt gericht op Nederland, geen webpagina’s in het Nederlands hebben gehad of webpagina’s die zich op Nederland richten en geen betaalmiddelen gebruiken die uitsluitend of grotendeels door Nederlanders worden gebruikt. Het niet voldoen aan deze criteria, zou in dat geval ertoe leiden dat de Ksa de betreffende vergunning niet zou verlenen.
Vraag 4: Hoe plaatst u dit bericht in het licht van artikel 4b, lid 1 van de Wet kansspelen op afstand, waarin staat dat kansspelaanbieders moeten aantonen dat hun betrouwbaarheid en geschiktheid om een vergunning te houden, buiten twijfel moet staan?
Antwoord op vraag 4: De Ksa heeft de aanvragers van een vergunning doorgelicht aan de hand van alle geldende criteria en vergunningseisen conform wet- en regelgeving. Daarbij gaat het ook om het betrouwbaarheidsvereiste vervat in artikel 4b, eerste lid, en – specifiek voor kansspelen op afstand – artikel 31i van de Wet op de kansspelen (Wok) alsmede de daarop berustende betrouwbaarheidsbepalingen. Dat omvat een betrouwbaarheidsbeoordeling op grond van artikel 3.4 Besluit kansspelen op afstand, waarbij de Ksa bepaalde antecedenten in die beoordeling kan meenemen. Alleen indien een aanvrager geheel hier naar oordeel van de Ksa aan voldeed, heeft de Ksa de gevraagde vergunning verstrekt. Voor het meenemen van antecedenten in de betrouwbaarheidsbeoordeling dient er voor de Ksa voldoende aanleiding te zijn.3 Noch de rechter, noch de privacy-toezichthouder, namelijk de AP, heeft zich over deze casus uitgelaten. Daarmee is het vooralsnog niet in te schatten of dit kwalificeert als een antecedent.
Vraag 5: Bent u van mening dat Unibet met deze werkwijze hun zorgplicht, waar alle kansspelaanbieders met een vergunning zich aan moeten houden, naleeft?
Antwoord op vraag 5: De zorgplicht zoals onder andere vervat in artikel 4a, eerste lid, en artikel 31m van de Wok verplicht de vergunninghouder de gegevens van de speler, waaronder diens transacties te verwerken ter invulling van de verplichte analyse van het speelgedrag.4 In de memorie van toelichting op de Wok is ook opgenomen dat een aanbieder van kansspelen op afstand die over een vergunning beschikt, deze informatie dient te verstrekken aan de speler over zijn speelgedrag.5 De bepalingen met betrekking tot de zorgplicht kunnen echter vergunninghouders enkel verplichten over de periode dat zij een vergunning hebben.
Vraag 6: Op welke manieren kunnen kansspelaanbieders hun vergunning verliezen en is het bewust schenden van consumentenrechten hier onderdeel van?
Antwoord op vraag 6: Het is aan de Ksa om toezicht te houden op de Wok en te handhaven wanneer een overtreding wordt geconstateerd. De Ksa kan verschillende bevoegdheden inzetten, waaronder het intrekken van een vergunning.
Als bedoeld in artikel 31d van de Wok kan een vergunning worden ingetrokken indien de beslissing om de vergunning te verlenen is gebaseerd op onjuiste of onvolledige gegevens. De onjuistheid of onvolledigheid moet van dermate aard zijn dat de vergunning niet zou zijn verleend wanneer de Ksa toentertijd beschikking had gehad over deze gegevens. De vergunning kan ook worden ingetrokken wanneer niet aan de voorwaarden die gelden voor de verlening van die vergunning worden voldaan. Verder kan een vergunning worden ingetrokken, indien de vergunninghouder de wettelijke voorschriften op grond van de Wok, de Wet op de kansspelbelasting, de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, de beperking waaronder de vergunning is verleend of de aan de vergunning verbonden voorschriften heeft overtreden. Dit kunnen ook voorschriften met betrekking tot aan de vergunning verbonden consumentenrechten zijn. Aangezien een intrekking van de vergunning het zwaarste instrument is dat de Ksa tot haar beschikking heeft, is intrekken een ultimum remedium. Dit instrument wordt pas ingezet als andere instrumenten om naleving af te dwingen niet werken.
Vraag 7: Bent u het met het CDA eens dat Unibet op deze manier de belangen van Nederlandse consumenten schendt en zo ja, welke stappen gaat u hiertegen ondernemen?
Antwoord op vraag 7: De kwestie dat een kansspelaanbieder geen inzage verleent aan spelers in hun gegevens en deze mogelijk heeft verwijderd, betreft vooraleerst een civielrechtelijke kwestie of tussen de speler en een illegale aanbieder toentertijd een contractuele rechtsverhouding is ontstaan. Ik kan geen uitspraken hierover doen. De speler kan juridische stappen ondernemen om vast te stellen of daar sprake van is en of – bij gebreke van een geldige overeenkomst – het geld dat hij (netto) heeft verloren moet worden terugbetaald. Wanneer de speler vindt dat de AVG wordt overtreden, dan kan deze hier een melding van maken bij de AP.
Vraag 8: Waren de problemen tussen Unibet en gedupeerde gokkers bekend toen Unibet een vergunning kreeg om legaal online kansspelen aan te bieden in Nederland?
Antwoord op vraag 8: Er waren bij de Ksa ten tijde van de vergunningverlening geen signalen bekend van zodanige ernst dat ze de vergunningverlening zouden beïnvloeden. Tevens waren mede naar aanleiding van de motie Postema en omwille van de bescherming van de speler beleidsregels geïntroduceerd om een afkoelingsperiode te bewerkstelligen. Een eerder onvergunde aanbieder moest twee jaar en negen maanden voor het indienen van een vergunningsaanvraag niet actief zijn geweest in Nederland.
Vraag 9: Bent u ervan op de hoogte dat toenmalig minister Donner in 2005 bevestigde dat op grond van de Wet op de Kansspelen verboden overeenkomsten nietig zijn en zo ja, wat vindt u van het feit dat Unibet en andere kansspelaanbieders desondanks dit soort kansspelovereenkomsten bleven aanbieden?
Antwoord op vraag 9: Ja.6 De weging in hoeverre er sprake is van een nietige overeenkomst, is aan de rechter. Het aanbieden van kansspelen zonder vergunning is verboden. Ik vind het onacceptabel dat partijen zonder vergunning kansspelen aanboden en daarvoor overeenkomsten aangingen met spelers. Dit was een reden voor legalisering van online kansspelen, zodat waarborgen konden worden geboden voor consumentenbescherming.
Vraag 10: Bent u bereid om in gesprek te gaan met de Kansspelautoriteit en de Autoriteit Persoonsgegevens om deze zorgwekkende situaties te bespreken en te bezien op welke manier hierop gehandhaafd kan worden?
Antwoord op vraag 10: Ik heb de Ksa en AP gewezen op de betreffende casus. Het is aan hen om toezicht te houden op de naleving van geldende wet- en regelgeving en wanneer zij een overtreding constateren om hiertegen op te treden.
Vraag 11: Bent u bereid om met andere Europese lidstaten samen te werken om te waarborgen dat bedrijven die in de Europese Unie online kansspelen aanbieden, ook gerechtelijke uitspraken van rechters in EU-lidstaten respecteren en indien zij dit niet doen, ook in andere EU-lidstaten hun vergunning dienen in te leveren?
Antwoord op vraag 11: Ja, ik vind het belangrijk dat Europese lidstaten samenwerken op het gebied van kansspelen. Zoals aangeven in mijn brief van 10 oktober 2024, heb ik contact met andere lidstaten en met de Europese Commissie over vraagstukken rondom het uitvoeren van gerechtelijke uitspraken uit andere lidstaten die betrekking hebben op aanbieders van online kansspelen.7 Het is voorts aan lidstaten en de betreffende toezichthouders van de lidstaten om te besluiten over de intrekking of verlenging van vergunningen die zij hebben afgegeven.
1 www.telegraaf.nl/nieuws/554465173/unibet-geeft-gokkers-die-via-de-rechter-geld-terugeisen-geen-inzage-meer-in-transacties-dit-is-sabotage
2 Kamerstukken I 2018/19, 33 996, nr. L en Artikel 3.8 in beleidsregels vergunningverlening kansspelen op afstand van Kansspelautoriteit, zie Staatscourant 2021, nr. 13407.
3 De vastgestelde feiten, gebeurtenissen of gedragingen die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van de (kandidaat)vergunninghouder kunnen van invloed zijn op de (her)beoordeling door de Ksa. Dit betreft relevante strafrechtelijke antecedenten evenals toezichtantecedenten, financiële antecedenten, fiscaal bestuursrechtelijke antecedenten en overige antecedenten. (Artikel 3.4 Besluit Kansspelen op afstand)
4 Artikel 4a en 31m Wet op de kansspelen.
5 Kamerstukken II 2013/14, 33996 nr. 3.
6 Kamerstukken II 2004/05, 30 137, nr. 8, p. 5-6.
7 Kamerstukken II 2024/25, 24 5557, nr. 243.
Lead-foto Teun Struycken (foto Martijn Beekman via rijksoverheid.nl), Michiel van Nispen (foto door Koen Laureij via Pro Shots), Mirjam Bikker (foto door Nienke van Denderen Fotografie via ChristenUnie.nl ). Achtergrond plenaire zaal door Tweede Kamer via Flickr.
BRON:CASINONIEUWS.NL